نزدیک به دویست و بیست سال از تاریخ تأسیس مدرسه مبارکه مروی می‌گذرد. بنایی رفیع و بنیانی مرصوص که در طوفان حوادث این دو قرن از عصر سلطنت قاجار و پهلوی از پای درنیامد و کاروان تعلیم و تربیت مفاخری عظام از فقها و حکمای بزرگ را به دوران انقلاب شکوهمند اسلامی رسانید. امروز در مدرسه‌ای زانوی تلمذ می‌زنیم که صدها اندیشمند فاضل، در صحن آن، در محضر اساطیر علم و حکمت و معرفت، جرعه نوش فقه و معارف آل محمد(ص) گردیدند و هم خود به‌سوی کمال گام برداشتند و هم در جای‌جای سرزمین اسلامی، به رهنمایی امت مسلمان به‌سوی سرمنزل مقصود قیام نمودند.
دو قرن تاریخ مدرسه مروی، حکایتگر مجاهدت‌های عالمانی است که در این عصر غیبت، مرزبانان حریم اسلام و شیعه بودند.
گرچه عالمان و فرهیختگانی که در این بنیان هدایت به تعلیم و تعلم اشتغال داشته‌اند، از رجال صاحب‌نام و تحول‌آفرین عصر خود بوده‌اند، اما ما وارثان میراث علمی و حکمی ایشان، اطلاع کامل و دقیقی از خیل آن مشهوران آسمانی نداشتیم و می‌طلبید در ضمن پژوهشی عمیق، دانشنامه‌ای از اسم‌ورسم و نام و نشان آنان گرد آوریم تا بتوانیم قدردان و ادامه‌دهندگان راه پر خیر و نورشان باشیم.
ازاین‌رو، به پیشنهاد و امر تولیت معظم مدرسه مبارکه مروی، حضرت آیت‌الله تحریری، قرعه کار به نام این کمترین افتاد تا پژوهش و نگارش را به هم آمیزیم و طرحی نو در تقریر تاریخ و ترسیم سیره آن فقها و حکمای عالی‌مقام دراندازیم.
به لطف و عنایت خداوند، طرح پژوهش و نگارش دانشنامه مفاخر مروی از ابتدای مردادماه سال جاری آغاز گردید تا در ذیل توجهات امام عصر(عج) در طی هشت ماه، یعنی تا پایان سال ۹۸ به سرانجام مطلوب برسد.
تاکنون که چهار ماه از انجام این طرح سپری‌شده، به نیمه‌راه رسیده‌ایم و این طرح نیز در حدود پنجاه‌درصد، پیشرفت داشته است.
با توجه به وحدتی که در حال حاضر میان دو مدرسه مروی و شهید بهشتی (سپه‌سالار قدیم) به وجود آمده، مفاخر این دو مرکز علمی به‌صورت یکجا جمع‌آوری و تنظیم می‌شود.
تاکنون اسامی بیش از ۲۷۰ نفر از مفاخر گردآوری‌شده که پیش‌ازاین، در منابع منتشرشده، تنها اسامی حدوداً ۵۰ نفر از ایشان به چشم می‌خورد.
در سه ماه نخست اجرای طرح، کار جمع‌آوری اطلاعات و تهیه منابع مربوط به شرح‌حال هریک از مفاخر، صورت پذیرفت و از ابتدای ماه چهارم، نگارش نهایی آغاز گردید که تاکنون شرح‌حال بانی و مؤسس مدرسه و همچنین متولیان عالی‌مقام آن، به رشته تحریر درآمده است.
مراجعه به مرکز اسناد انقلاب اسلامی و استفاده از آرشیو اسناد و مصاحبه و گفتگو با برخی از اساتید و مفاخر مدرسه، از دیگر اقدامات صورت گرفته در این مدت چهارماهه است.
شیوه تنظیم دانشنامه
دانشنامه مفاخر مروی، برخلاف عمده دانشنامه‌ها که بر اساس حروف الفبا تنظیم می‌شود، به‌صورت تاریخی و در قالب یک گزارش دویست‌ساله نگارش می‌یابد. به این صورت که دوران تولیت هرکدام از متولیان مشهور و صاحب‌نام، یک‌فصل از کتاب را به خود اختصاص می‌دهد و شرح‌حال تمامی مفاخری که دوران حیات و حضورشان، در این بازه زمانی بوده است، در آن فصل جای می‌گیرد. ثمره این شیوه نگارش آن است که خواننده را به‌خوبی با فضای علمی، معنوی، سیاسی و اجتماعی آن دوره مأنوس ساخته و با خود به حال و هوای آن روزها می‌برد. ازاین‌روی، زندگی‌نامه متولیان محترم، تفصیل بیشتری یافته و سایر زندگی‌نامه‌ها با اختصار، نگارش می‌یابد.
این دانشنامه، همان‌گونه که مرجعی برای مراجعه موردی پژوهشگران است؛ اما به دلیل شیوه نگارش، می‌تواند به‌عنوان کتابی با مضمون و موضوع “تاریخ دویست‌ساله حوزه علمیه تهران” یا “نقش روحانیت در دو قرن تاریخ معاصر تهران” مورداستفاده تهران پژوهان و علاقه‌مندان به تاریخ معاصر قرار گیرد.
از دیگر ویژگی‌های این دانشنامه آن است که ضمن اشاره به خطاهای پژوهشی برخی ترجمه‌ها در شرح‌حال علما، به اصلاح و ارائه گزارش صحیح در هر مورد می‌پردازد.
به‌عنوان‌مثال، بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته، علاوه بر تولیت‌های مشهوری که در منابع از آن‌ها نام‌برده‌اند، تاکنون دو شخصیت به مجموعه تولیت‌های مدرسه مروی افزوده‌ایم و با ارائه پژوهشی تاریخی، یک نفر از تولیت‌های مذکور در سایر منابع کاسته‌ایم.
ضمن عرض قدردانی از حمایت‌ها و پیگیری‌های تولیت محترم، مدیریت مدرسه و معاونت پژوهش، از خداوند متعال مسألت داریم که ما را در انجام هرچه بهتر و اتمام به هنگامِ این پژوهش، یاری فرماید.
ثبت دیدگاه